محققین ایرانی دانشگاه دیویس کالیفرنیا (UC Daivs)، تراشه مخابراتی با سرعت چند ده گیگابیتی را ساخته اند که چندین برابر بیشتر از سریع ترین نرخ انتقال داده کنونی در جهان سرعت دارد.
«امید مؤمنی» استاد رشته مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه دیویس و «حسین جلیلی» دانشجوی مقطع دکترای این دانشگاه، این تراشه را با استفاده از سیستم آنتن آرایه فازی طراحی کرده اند. سیستم‌های آرایه فازی، انرژی چندین منبع را درون یک پرتو متمرکز کرده و آن را به سمت هدف ارسال می‌کنند.
مؤمنی می‌گوید:
ساخت آرایه‌های فازی بسیار دشوار است، به ویژه در فرکانس‌های بالا. ما برای نخستین بار توانسته ایم به این پهنای باند در چنین فرکانسی دست یابیم.
نمونه اولیه تراشه ساخته شده توسط مؤمنی و جلیلی، در فرکانس 370 گیگاهرتز و با پهنای باند ۵۲ گیگاهرتز کار می‌کند. برای مقایسه، امواج رادیویی FM در فرکانس ۸۷.۵ تا ۱۰۸ مگاهرتز ارسال می‌شوند؛ شبکه‌های موبایل 4G و LTE هم معمولاً بین فرکانس 800 مگاهرتز تا 2.6 گیگاهرتز و با پهنای باند 20 مگاهرتز عمل می‌کنند.
بیشتر تجهیزات الکترونیکی حال حاضر دنیا برای عملیات در فرکانس‌های پایین طراحی شده اند، اما با افزایش تقاضا برای مخابرات پر سرعت و ظهور کاربردهای نوین، استفاده از فرکانس‌های بالاتر ضروری خواهد بود.
مؤمنی در این رابطه افزود:
به لحاظ تئوری، شبکه‌های مخابراتی 4G به حد نهایی سرعت خود رسیده اند و با توجه به روند کنونی مهاجرت به پردازش ابری و نسل بعدی شبکه‌های موبایل، به سرعت‌های بیشتری نیاز داریم. فرکانس‌های بالاتر به معنای پهنای باند بیشتر و نرخ انتقال داده بیشتر خواهد بود.
مؤمنی و جلیلی نشان دادند که می‌توان از امواج میلیمتری و باندهای تراهرتزی روی یک تراشه استفاده کرد. گفتنیست حدود دو هفته قبل هم محققین دانشگاه براون آمریکا توانستند با امواج تراهرتزی به سرعت ۵۰ گیگابیت بر ثانیه دست یابند.
محققین ایرانی قصد دارند در گام بعدی، تراشه جدید خود را در سیستم‌های تصویربرداری و مخابراتی به کار بگیرند.